فرهنگ اسلامی و نهادهای آموزشی در عصر سلجوقیان
نویسنده
چکیده مقاله:
با پایمردی و همت طغرلبیک (465-455 هـ) بنیاد امپراطوری عظیمی نهاده میشود و در ادامه، اخلاف او، آلپارسلان (566-495 هـ. ق) و ملکشاه سلجوقی (485-465 هـ. ق) با بهرهمندی از تجارب وزیر نامدار و باتدبیر خویش خواجه نظامالملک طوسی، آرامش و امنیت را بر قلمرو سیاسی و اجتماعی خود حکمفرما نموده و قدرت و عظمت امپراطوری را به اوج خود رسانیدند. روحیه دانشدوستی زمامداران و علاقمندی آنان به احداث بناهای عامالمنفعه، مساجد، رباطها، کتابخانهها، منازل علمی، بیمارستانها، مکتبخانهها، حسن تدبیر و کارآمدی وزیران با فرهنگ ایرانی، به ویژه خواجه نظامالملک (م 485 هـ)، فصل نوینی را در تاریخ فرهنگ اسلامی، به ویژه شکلگیری مراکز و مدارس علمی فراهم آورد که این عصر را از ادوار پیشین متمایز نمود و به دوره «نهضت تأسیس مدارس» اشتهار یافت. نهضتی که از بغداد با تأسیس اولین مدرسه نظامیه (459 هـ) آغاز شد و دیری نپایید که آثار و برکات آن قلمرو سیاسی و اجتماعی خلافت عباسیان و شرق اسلامی را دربرگرفت و در جریان تبادل فرهنگی به الگو و سرمشقی برای مراکز علمی و دانشگاهیهای کهن اروپا مبدل گشت. علاوه بر مدارس، دیگر نهادهای آموزشی نظیر: مساجد، کتابخانهها، منازل علما، بیمارستانها، مکتبها نیز نقش موثری را در فرهنگ اسلامی و بسط و گسترش علوم و فنون و تربیت عالمان و فرزانگان داشتهاند که در این مقاله به معرفی اجمالی این نهادها و چهرههای برجسته فرهنگی این عصر مبادرت گردیده است.
منابع مشابه
دارالبِطّیخ در عصر سلجوقیان
شناخت محلّات اصفهان و تغییر بافت و ساختار آن در گذر زمان کار سادهای نیست. حکومتهایی که در این شهر فرمانروایی داشتهاند آثار تاریخی و ارزشمند زیادی از خود به جا نهادهاند، هر که از ایرانی و غیر ایرانی، به اصفهان رسیده آن را بهترین سکونتگاه برای خود یافته و رحل اقامت در آن افکنده و بسیاری در همینجا رخ در نقاب خاک کشیدهاند. نویسندۀ این مقاله، هنگام مطالعۀ تاریخ مختصر اصفهان، اثر ندیم الملک، به ...
متن کاملدارالبطّیخ در عصر سلجوقیان
شناخت محلّات اصفهان و تغییر بافت و ساختار آن در گذر زمان کار ساده ای نیست. حکومت هایی که در این شهر فرمانروایی داشته اند آثار تاریخی و ارزشمند زیادی از خود به جا نهادهاند، هر که از ایرانی و غیر ایرانی، به اصفهان رسیده آن را بهترین سکونتگاه برای خود یافته و رحل اقامت در آن افکنده و بسیاری در همین جا رخ در نقاب خاک کشیده اند. نویسندۀ این مقاله، هنگام مطالعۀ تاریخ مختصر اصفهان، اثر ندیم الملک، به ...
متن کاملتداوم و تحول فرهنگ سیاسی ایران عصر ساسانی در ایران دوره اسلامی (با تأکید بر عصر سلجوقیان)
فرهنگ سیاسی ایران، قدمتی به درازای تاریخ سیاسی ایران و ریشه در تاریخ ایران پیش از اسلام دارد. فرهنگ سیاسی عصر ساسانی چکیده و ثمره ی فرهنگ سیاسی ایران پیش از اسلام بود که صورتی از آن در اندیشه¬ی ایرانشهری تجلی یافت. با فروپاشی پادشاهی ساسانی، عناصر سازنده هویت و فرهنگ سیاسی ایران نیز دچار تغییرات گردید و فرهنگ سیاسی_ دینی اسلام جایگزین آن شد. با از بین رفتن قلمرو سیاسی ایرانشهر و شکل¬گیری قلمرو ...
15 صفحه اولطراحی الگوی فرهنگ جهادی یکی از نهادهای انقلاب اسلامی
یکی از ویژگیهای برجستۀ نهادهای انقلاب اسلامی، برخوداری از فرهنگ جهادی است. فرهنگ جهادی مجموعهای از سرمایههای فکری و ارزشی است که بر رفتار اجتماعی انسان اثر میگذارد. هدف اصلی پژوهش حاضر، طراحی الگوی فرهنگ جهادی یکی از نهادهای انقلاب اسلامی است. روش تحقیق، توصیفی از نوع کیفی است. جامعۀ آماری، خبرگان حوزۀ مدیریت و فرهنگ در داخل و خارج سازمان هستند. نمونۀ تحقیق تعداد 14 نفر بودهاند که به روش ق...
متن کاملطنزپردازان و شیوههای طنزپردازی در ایران عصر سلجوقیان
در ایران عصر سلاجقه، طنز، به عنوان خنده طعنهآمیز به مسائل گوناگون جامعه به کار میرفته است. در تاریخنگاریِ مدرنِ ادبیاتِ ایرانِ اسلامی، طنزپردازی به همان معنای امروزین «قصد نقد اجتماعی سیاسی»، فعالیتی ادبی تعریف شده است که عمدتا توسط شعرا در قالب یک نوع ادبی خاص انجام و ترویج میشده است. علی رغم این نگرش عمدتاً ادبانگارانه و ژانری به طنز، اگر مفهوم طنز را فراتر از معنای کنونی آن، «بیان هنر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 5 شماره 17
صفحات 1- 24
تاریخ انتشار 2009-12-22
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023